Γιώργος Ιωάννου, Τα ηλιοτρόπια των Εβραίων (1954)
Κάθε φορά που τρίζει η σκάλα μας,
«λες να ’ναι αυτοί επιτέλους;»σκέφτομαι,
κι ύστερα φεύγω και με τις ώρες
κατακίτρινα ζωγραφίζω ηλιοτρόπια.
Όμως αύριο ώσπου να ξεχαστώ,
την αίθουσα αναμονής το τρένο
απ’ την Κρακοβία θα περιμένω.
Κι αργά τη νύχτα, όταν ίσως κατεβούν
ωχροί, σφίγγοντας τα δόντια’
«αργήσατε τόσο να μου γράψετε»
θα κάνω δήθεν αδιάφορα.
«Τα ηλιοτρόπια των Εβραίων»· κίτρινα, όπως τα αστέρια με τις έξι κορυφές που έφεραν μπροστά τη λέξη «Jude». Με αυτό το ποίημα του θεσσαλονικιού λογοτέχνη Γιώργου Ιωάννου, που διέσωσε στα κείμενά του το εβραϊκό τραύμα της πόλης, έκλεισε η εκδήλωση- φόρος τιμής που διοργάνωσε το 1ο ΓΕΛ Βέροιας με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος (27 Ιανουαρίου). Από το 2019, όταν ο Γερμανός καλλιτέχνης Gunter Demnig, εμπνευστής της ιδέας των Λίθων μνήμης τοποθέτησε τους έξι πρώτους Λίθους μνήμης μπροστά στην είσοδο του δημαρχείου της πόλης σε ανάμνηση των έξι Εβραίων μαθητών και ενέταξε τη Βέροια στο δίκτυο των πόλεων που διαθέτουν υπαίθριο μουσείο Ολοκαυτώματος, από τότε κάθε χρόνο το σχολείο μας, το 1ο ΓΕΛ Βέροιας, με την εμπνευσμένη καθοδήγηση του δικηγόρου- συγγραφέα Γ. Λιόλιου έχει αναλάβει το ιστορικό χρέος της συντήρησης των Λίθων ως μνημόσυνο των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας.
Φέτος, όμως, μαθητές και εκπαιδευτικοί του σχολείου, μετά την καθιερωμένη δράση του καθαρισμού των Λίθων, είχαμε την τιμή να υποδεχθούμε στον χώρο του δημοτικού συμβουλίου της Βέροιας τον Paul Hagouel, γιο του Leon Hagouel ο οποίος επέζησε από το στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης του Άουσβιτς.
Φέτος, μέσα από την αφήγηση του Paul Hagouel αγγίξαμε βαθιά την πληγή της μνήμης, ανασυνθέτοντας το αλλόκοτο σκηνικό του Ολοκαυτώματος και ακολουθώντας τη διαδρομή «ζωή – μεθόρια θανάτου» του Leon Hagouel, τεκμηριωμένη με επίσημα έγγραφα και φωτογραφίες.
Φέτος, στη θέα της αυθεντικής ριγέ στολής κρατούμενου του Άουσβιτς –η συγκεκριμένη στολή εκτέθηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα και σε παγκόσμιο επίπεδο- νιώσαμε έναν κόμπο στο λαιμό και συνάμα την αμηχανία: ποια ανθρώπινη λογική μπορεί να αποδεχτεί τόση φρίκη;
Κύριε Hagouel, ευχαριστούμε για τη συγκίνηση και τον προβληματισμό.
Ευχαριστώ την Μαρια Τριγώνη για το φωτογραφικό υλικό.